W lipcowo-sierpniowym numerze „Bibliotekarza” prezentujemy artykuły dotyczące różnych aktywności bibliotek w kontekście wdrażania najnowszych trendów technologicznych oraz społecznych i kulturowych uwarunkowań funkcjonowania instytucji kultury. Dział „Artykuły” rozpoczynamy tekstem dr. Grzegorza Gmiterka z Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW Biblioteki w środowisku internetu społecznościowego i technologii mobilnych w 2020 roku omawiający wykorzystywanie przez polskie biblioteki współczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Zdaniem Autora, oferta bibliotek poszerzona o nowe funkcje jest nie tylko wyznacznikiem czasu i koniecznością nadążania za pojawiającymi się rozwiązaniami technologicznymi, ale również wynikiem oczekiwań użytkowników bibliotek. Stosowanie ich w bibliotekach przyczyniło się m.in. w czasie pandemii koronawirusa do ciągłości pracy bibliotek i aktywności polskich bibliotekarzy, nie tylko w dostarczaniu dokumentów cyfrowych, ale także licznych propozycji umożliwiających komunikowanie się, informowanie, czy prowadzenie zdalnej działalności upowszechniającej literaturę i formy zajęć z nią związane. Biblioteka 2.0, mobilność w bibliotece to kolejne tematy podejmowane w artykule. Drugi tekst dr Zofii Zasackiej z Biblioteki Narodowej Czytanie książek papierowych a lektura cyfrowa. Wyzwania dla bibliotek omawia wyniki badań czytelnictwa młodzieży szkolnej prowadzone w 2017 r. Badania te dotyczą praktyk czytelniczych nastolatków w środowisku cyfrowym. Autorka przedstawia strategie czytelnicze młodzieży, w tym ciągłości i zmiany w niej występujące, a także efekty czytania na ekranie i czytania tekstów papierowych. Artykuł przedstawia rekomendacje dla pracy bibliotek, wynikające z tych badań. Kolejny artykuł Romana Wojciechowskiego z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sopocie Biblioteka czy może pudełko mediów? Pandemiczne przemyślenia nawiązuje do działań Biblioteki Sopockiej w okresie pandemii i wynikających z tego czasu przemyśleń i wyzwań na przyszłość. Zdaniem Autora ogromną rolę w przemianie bibliotek odgrywać będzie technologia i jeszcze większe otwarcie bibliotek na użytkownika. Następny artykuł, autorstwa Elżbiety Górskiej Biblioteki publiczne w projekcie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Analiza Funkcjonowania Bibliotek, także odnosi się do działalności bibliotek, ale ujmuje problem w kontekście standardów ich pracy. Jego autorka przedstawia realizowany od kilku lat projekt AFB prowadzony przez SBP we współpracy z trzema konferencjami dyrektorów bibliotek. Autorka szczególną uwagę poświęca bibliotekom publicznym, które stanowią najliczniejszą grupę bibliotek uczestniczących w projekcie AFB. Dział „Artykuły” zamyka tekst Stefana Kruczkowskiego z Archiwum Polskiego Radia w Warszawie Sensacyjne nagrania z historii Polski w I połowie XX wieku. Autor przedstawia straty fonografii polskiej z I połowy XX wieku jako dźwięki nie utrwalone, ale też dźwięki utracone dla potomnych oraz zniekształcone. W artykule możemy poznać przykłady ocalonych przedwojennych i wojennych cymeliów fonograficznych. W dziale „Wywiady” zamieszczamy rozmowę z Karolem Baranowskim, Bibliotekarzem Roku 2019. Poznajemy aktywność zawodową i społeczną Laureata, pracującego na co dzień w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Krakowie oraz w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie. Na podkreślenie zasługuje działalność szkoleniowa na rzecz całego środowiska bibliotekarskiego oraz prowadzenie projektów edukacyjno-czytelniczych z wykorzystaniem technologii wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości. W dziale „Sprawozdania i relacje” tekst autorstwa Marii Kycler Wzory osobowe i wzorce współczesnych wykonawców zawodów bibliotekarskich i informacyjnych przedstawia tematykę ogólnopolskiej konferencji naukowej poświęconej refleksji nad zawodem bibliotekarza w zakresie kompetencji zawodowych.
Wakacyjny numer „Bibliotekarza” kończą jak zwykle stałe rubryki. W dziale „Prawo biblioteczne” przedstawiamy artykuł Rafała Golata Działalność bibliotek a klasyfikacje statystyczne. W kolejnym segmencie „Ochrona danych osobowych w pracy bibliotekarza. Doświadczenia i praktyka” Sylwia Czub-Kiełczewska przedstawia tekst Elektroniczna rejestracja czytelnika. Numer dopełniają „Z życia SBP”, „Z życia Koszykowej”, „Przegląd piśmiennictwa” oraz Postaktualia Jacka Wojciechowskiego.
Spis treści
OD REDAKTORA (Elżbieta Stefańczyk)
ARTYKUŁY
Grzegorz Gmiterek: Biblioteki w środowisku internetu społecznościowego i technologii mobilnych w 2020 roku
Zofia Zasacka: Czytanie książek papierowych a lektura cyfrowa – wyzwania dla bibliotek
Roman Wojciechowski: Biblioteka czy może pudełko mediów? Pandemiczne przemyślenia
Elżbieta Górska: Biblioteki publiczne w projekcie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Analiza Funkcjonowania Bibliotek
Stefan Kruczkowski: Sensacyjne nagrania z historii Polski w I połowie XX wieku
WYWIADY
Rozmowa z Karolem Baranowskim Bibliotekarzem Roku 2019 (Marzena Przybysz)
O BIBLIOTEKACH W PRASIE
Kultura książki… (Izabela Strzelecka)
SPRAWOZDANIA I RELACJE
Wzory osobowe i wzorce współczesnych wykonawców zawodów bibliotekarskich i informacyjnych (Maria Kycler)
PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
Profesor Jadwiga Kołodziejska. Badaczka i promotorka bibliotek i czytelnictwa. Księga pamiątkowa (Małgorzata Korczyńska-Derkacz)
PRAWO BIBLIOTECZNE
Działalność bibliotek a klasyfikacje statystyczne (Rafał Golat)
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH W PRACY BIBLIOTEKARZA. DOŚWIADCZENIA I PRAKTYKA
Elektroniczna rejestracja czytelnika (Sylwia Czub-Kiełczewska)
Z ŻYCIA SBP
Nagroda Naukowa SBP im. Adama Łysakowskiego za rok 2019 • „Wirtualne szkolenia = realne kompetencje”, nowy projekt SBP • Konkurs SBP na najciekawsze wydarzenie dla młodych czytelników online w ramach Tygodnia Bibliotek 2020 r. (Marzena Przybysz)
Z ŻYCIA KOSZYKOWEJ
Schronisko książek (Marcin Sobalski) • Wystawy wirtualne w Mazowieckiej Bibliotece Cyfrowej (Grażyna Małgorzata Lewandowska)
POSTAKTUALIA (Jacek Wojciechowski)
W KILKU SŁOWACH
Wybrane strony numeru 7-8/2020