W kwietniowym numerze „Bibliotekarza” prezentujemy problemy dotychczas rzadko omawiane na łamach czasopisma, dotyczące między innymi rynku wydawniczego, bibliotek niszowych o ważnym społecznie znaczeniu oraz literatury popularnej wśród miłośników komiksów. Dział „Artykuły” rozpoczynamy tekstem Piotra Dobrołęckiego Nic nie będzie już tak samo na rynku książki. Wejście smoka otwiera nową epokę. Autor artykułu nawiązuje do aktualnej sytuacji i jej uwarunkowań na rynku książki, przedstawia analizę branży wydawniczej w ostatnim roku, mimo trudności w dostępie do dotychczasowych wieloletnich, dzięki czemu porównywalnych, źródeł informacji. Piotr Dobrołęcki jest znawcą rynku książki, jako analityk zjawisk z nim związanych, przygotowuje bieżące raporty oraz prognozy jego rozwoju publikowane w „Bibliotece Analiz”. W artykule przedstawia wielowątkowy obraz rynku książki, poczynając od sytuacji branży papierniczej, poligraficznej i wydawniczej, w tym tendencje wydawanej w Polsce literatury. Na szczególne podkreślenie zasługuje przegląd charakterystycznych zjawisk związanych z rynkiem książki na świecie oraz omówienie jego polskiej specyfiki w ostatnich 2 latach, a szczególnie dystrybucja oraz nowe kanały sprzedaży książek, a także problemy rynkowe małych, lokalnych księgarń. Artykuł nawiązuje także do badań rynku książki prowadzonych przez firmę Nielsen oraz rankingu bestsellerów książkowych 2020 roku. Drugi artykuł, dr Renaty Tawfik z Wyższej Szkoły Biznesu w Gorzowie Wlkp. Otwarci na kulturę. Fenomen oddolnych działań czytelniczych poszerzających bibliotekarstwo, przedstawia działające od kilku lat w Polsce biblioteki oddolne, zwane także bibliotekami społecznymi, sąsiedzkimi, domowymi, osiedlowymi, klubowymi czy prywatnymi. Autorka omawia cele ich działania oraz podaje przykłady tych placówek funkcjonujących w Polsce oraz na świecie. W artykule podkreślono ich społeczną funkcję oraz zaangażowanie osób i instytucji w działanie na rzecz lokalnych społeczności. Biblioteki oddolne pełnią ważną funkcję lokalną, integracyjną dla określonych środowisk. Mimo ich niszowego charakteru stanowią ważny punkt w społecznym i terapeutycznym oddziaływaniu i tworzeniu międzyludzkich więzi. Ostatni tekst, autorstwa dr. Adama Ruska Długie i owocne życie Papcia Chmiela. Henryk Jerzy Chmielewski 1923-2021, omawia życie i aktywność zmarłego pod koniec stycznia znanego rysownika komiksów, wieloletniego współpracownika „Świata Młodych”, autora poczytnego komiksu „Tytus, Romek i A’Tomek”. Autor artykułu szczegółowo przedstawia proces twórczy Papcia Chmiela, jego pracowitość, poczucie humoru, dzięki czemu popularność komiksu i jego twórcy była pielęgnowana przez dekady wśród czytelników i miłośników komiksów w Polsce.
W dziale „Z bibliotek” zamieszczamy tekst Marka Czai z Biblioteki Pedagogicznej w Tarnowie Biblioteka Pedagogiczna w Tarnowie. 70 lat historii. Autor artykułu omawiając dzieje Biblioteki Pedagogicznej w Tarnowie na przestrzeni minionych lat przedstawia rolę i znaczenie bibliotek pedagogicznych dla polskiego społeczeństwa, szczególnie kadry nauczycielskiej i pedagogicznej począwszy od lat 20. XX w. po dzień dzisiejszy. 70 lat działania Biblioteki Pedagogicznej w Tarnowie to czas wielu zmian ważnych dla kadry bibliotekarskiej i społeczności lokalnej. Kwietniowy numer „Bibliotekarza” kończą, jak zwykle, stałe rubryki. W dziale „Prawo biblioteczne” przedstawiamy artykuł Rafała Golata Nowe progi i tryby w zamówieniach publicznych. Natomiast w dziale „Ochrona danych osobowych w pracy bibliotekarza. Doświadczenia i praktyka” artykuł Sylwii Czub-Kiełczewskiej Określanie czasu przechowywania i usuwania danych osobowych. Numer uzupełniają: „Z życia SBP ” i „Z życia Koszykowej” oraz Postaktualia Jacka Wojciechowskiego.
Spis treści
OD REDAKTORA (Elżbieta Stefańczyk)
ARTYKUŁY
Piotr Dobrołęcki: Nic nie będzie już tak samo na rynku książki. Wejście smoka otwiera nową epokę
Renata Tawfik: Otwarci na kulturę. Fenomen oddolnych działań czytelniczych poszerzających bibliotekarstwo
Adam Rusek: Długie i owocne życie Papcia Chmiela. Henryk Jerzy Chmielewski 1923-2021
Z BIBLIOTEK
Marek Czaja: Biblioteka Pedagogiczna w Tarnowie. 70 lat historii
PRAWO BIBLIOTECZNE
Nowe progi i tryby w zamówieniach publicznych (Rafał Golat)
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH W PRACY BIBLIOTEKARZA.
DOŚWIADCZENIE I PRAKTYKA
Określanie czasu przechowywania i usuwania danych osobowych (Sylwia Czub-Kiełczewska)
Z ŻYCIA SBP
Posiedzenia ZG SBP w trybie nadzwyczajnym · Posiedzenie prezydium ZG SBP · II miejsce SBP w plebiscycie „Książka Roku 2020” w kategorii Fundacja/Stowarzyszenie Roku · Konkurs na plakat Tygodnia Bibliotek 2021 · 13. FMB online · Badania efektywności bibliotek pedagogicznych · Zmiany w punktacji czasopism naukowych (Marzena Przybysz)
Z ŻYCIA KOSZYKOWEJ
Odsłony Cata (Maciej Motas) · Polska ilustracja w Islandii (Ewa Gruda)
POSTAKTUALIA (Jacek Wojciechowski)
W KILKU SŁOWACH
Wybrane strony numeru 4/2021