Ostatni w 2019 r. grudniowy numer „Bibliotekarza” prezentuje teksty o różnorodnej tematyce nawiązujące do działalności bibliotek naukowych i publicznych. W dziale „Artykuły” zamieszczamy 3 teksty. Pierwszy z nich Oddziaływanie społeczne nauki Emilii Lepkowskiej z Biblioteki Politechniki Poznańskiej przedstawia możliwości szerokiego udostępniania dorobku naukowego poprzez otwarty dostęp (Open Access), w tym początki uruchomienia w USA w latach 90. XX w. pierwszych archiwów dokumentów elektronicznych. Autorka tekstu omawiając zagadnienia otwartego dostępu do zasobów informacyjnych, podkreśla rolę i zadania bibliotek w zakresie pracy nad zasobami, by stworzyć użytkownikom najlepsze warunki dostępu do wiedzy i informacji. Drugi artykuł Dokumenty życia społecznego – źródła wiedzy o regionie i ich popularyzacja Anny Rau z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie przedstawia zbiory tych dokumentów w olsztyńskiej książnicy. Autorka omawia specyfikę dokumentów życia społecznego, prezentuje prace prowadzone nad ich gromadzeniem i opracowywaniem podkreślając znaczenie tych dokumentów w budowaniu wiedzy o regionie. Szczególną uwagę koncentruje na działaniach związanych z promowaniem dżs-ów, potrzebie informowania o nich czytelników, bowiem są one nośnikiem tradycji, cennym, często unikatowym świadectwem minionych czasów, zarówno wydarzeń dnia codziennego, jak i sytuacji wyjątkowych, okazjonalnych. Trzeci artykuł Śladami zaginionej fonografii – poznańskie początki Liliany Bether z Biblioteki Wydziału Historii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu przedstawia dzieje fonografii na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego w czasach zaboru pruskiego do 1918 r. Autorka artykułu przedstawia wyniki badań prowadzonych w bibliotekach i muzeach nad pozyskaniem z różnych publikacji z epoki informacji o wydawnictwach płytowych i sylwetkach osób działających na rynku fonograficznym w tym czasie. W artykule prezentowane są firmy fonograficzne, ich właściciele oraz oferta sprzętowa i wydawnicza w prasie poznańskiej. W dziale „Z bibliotek” zamieszczamy dwa artykuły. Pierwszy Zdzisława Bielenia Srebrny jubileusz Nagrody im. Anny Platto przedstawia sylwetkę patronki Nagrody, bibliotekarki pracującej z dziećmi i młodzieżą w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. H. Łopacińskiego w Lublinie, cenionej postaci lubelskiego środowiska bibliotekarskiego oraz ideę ustanowienia przed 25 laty Nagrody dla uczczenia Jej pamięci. Autor omawia przebieg prac nad coroczną uroczystością wręczenia Nagrody, znaczenie tego wydarzenia dla bibliotek publicznych na Lubelszczyźnie, przybliża sylwetki laureatek. Drugi tekst Skarby w sieci – bazy regionalne Książnicy Beskidzkiej Beaty Kani przedstawia ofertę biblioteki dla czytelników, umożliwiającą dostęp do wiedzy i zgromadzonej informacji w postaci baz danych, z wykorzystaniem dostępu online.
W dziale „Wywiady” przedstawiamy rozmowę z Janiną Jagielską, którą przeprowadził Jan Wołosz, wieloletni redaktor naczelny „Bibliotekarza”. Janina Jagielska to zasłużona dyrektorka Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy i aktywna działaczka Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Poznajemy Jej drogę życiową, która doprowadziła Ją do kierowania największą biblioteką publiczną w Warszawie i województwie, zaangażowania w działalność w SBP, a także zainteresowania i pasje, koncentrujące się od najmłodszych lat wokół książki. Z rozmowy dowiadujemy się o konsekwencji w podejmowaniu wyborów zawodowych, celach i wyzwaniach, które stawiała sobie J. Jagielska w czasie pracy zawodowej i obecnie, angażując się w wiele zadań SBP. Na podkreślenie zasługuje przewodniczenie od 2003 r. pracom Zespołu Historyczno-Pamiętnikarskiego działającego przy Oddziale Warszawskim SBP.
W dziale „Prawo biblioteczne” przedstawiamy artykuł Rafała Golata Zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Natomiast w dziale „Ochrona danych osobowych w pracy bibliotekarza. Doświadczenia i praktyka” artykuł Sylwii Czub-Kiełczewskiej, w którym autorka analizuje Przetwarzanie danych osobowych członków Dyskusyjnych Klubów Książki. Numer dopełniają stałe rubryki, w tym „ Z życia SBP”, „Z życia Koszykowej”, „O bibliotekach w prasie”. Grudniowy numer „Bibliotekarza” zamykają Postaktualia Jacka Wojciechowskiego.
Miłej lektury życzy redakcja!
Spis treści
OD REDAKTORA (Elżbieta Stefańczyk)
ARTYKUŁY
Emilia Lepkowska: Oddziaływanie społeczne nauki
Anna Rau: Dokumenty życia społecznego – źródła wiedzy o regionie i ich popularyzacja
Liliana Bether: Śladami zaginionej fonografii – poznańskie początki
Z BIBLIOTEK
Zdzisław Bieleń: Srebrny jubileusz Nagrody im. Anny Platto
Beata Kania: Skarby w sieci. Bazy regionalne Książnicy Beskidzkiej
WYWIADY
Z Janiną Jagielską o życiu, pracy zawodowej i społecznej (Jan Wołosz)
O BIBLIOTEKACH W PRASIE
Jeszcze raz o Roku Jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości… (Iwona Typiak-Kowalska)
PRAWO BIBLIOTECZNE
Zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Rafał Golat)
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH W PRACY BIBLIOTEKARZA. DOŚWIADCZENIA I PRAKTYKA
Przetwarzanie danych osobowych członków Dyskusyjnych Klubów Książki (Sylwia Czub-Kiełczewska)
Z ŻAŁOBNEJ KARTY
Felicyta Damczyk (Marek Dubiński)
Z ŻYCIA SBP
Seminarium naukowe „Spojrzeć w przyszłość” • Konferencja biblioterapeutyczna w Piotrkowie Trybunalskim • Spotkanie Zespołu ds. badania efektywności bibliotek • Małopolskie Forum Bibliotek • Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne SBP na Targach Książki w Krakowie (Marzena Przybysz)
Z ŻYCIA KOSZYKOWEJ
Noc bibliotek na Koszykowej (Agata Klichowska) • Osiecka i Okudżawa: historia twórczej przyjaźni (Mariola Panasewicz)
POSTAKTUALIA (Jacek Wojciechowski)
W KILKU SŁOWACH
Wybrane strony numeru 12/2019